Velddemo toont mogelijkheden van druppelirrigatie en fertigatie in uien

07-07-2025

Op maandagavond 24 juni vond in Marknesse een goed bezochte velddemonstratie plaats over druppelirrigatie en fertigatie in de uienteelt. Ruim twintig bezoekers – een mooie mix van telers, adviseurs en leveranciers – kregen inzicht in de proeven die Delphy uitvoert binnen het project Bodem en Water Flevoland. Centraal staat de vraag: hebben verschillende strategieën van watergift en bemesting invloed op de uitspoeling van stikstof en de opbrengst van uien?

Projectleider Jan Kiers (Delphy) opende de avond en lichtte toe dat het driejarige project wordt uitgevoerd in opdracht van het Actieplan Bodem en Water Flevoland en Waterschap Zuiderzeeland. Na eerdere proeven in Swifterbant is dit derde en laatste projectjaar ondergebracht bij de maatschap Den Bakker/Timmermans in Marknesse.

Vergelijking van vijf irrigatiestrategieën

Angelique Walsweer, adviseur/onderzoeker bij Delphy, begeleidt de proef en zij gaf uitleg over de opzet. Er worden vijf irrigatieobjecten met elk vier herhalingen onderzocht:

• Geen irrigatie (controle)
• Haspelberegening
• Druppelirrigatie
• Druppelirrigatie met volledige stikstofgift via fertigatie
• Druppelirrigatie met gereduceerde stikstofgift via fertigatie

Met deze opzet kan niet alleen het effect op de gewasontwikkeling en opbrengst worden beoordeeld, maar vooral ook de mogelijke invloed op nitraatuitspoeling.

Eerste inzichten uit de proeven

De resultaten uit seizoen 2023 en 2024 geven een gemengd beeld. In 2023 waren er opstartproblemen met de irrigatie, en is er eigenlijk te weinig water gegeven. Toch was toen de opbrengst bij druppelirrigatieobjecten beter, zij het met voorzichtigheid ten aanzien van de significantie. Het voornemen was om in seizoen 2024 in ieder geval meer water te druppelen, maar seizoen 2024 was juist extreem nat. De uien zijn laat en onder slechte omstandigheden gezaaid. De driptapes konden pas drie weken later worden aangelegd. In dit seizoen zijn er geen significante opbrengstverschillen tussen de objecten gevonden, maar de fertigatie deed het vooral niet beter dan de korrelbemesting.

Juist dit jaar, dat voorlopig ideaal verloopt voor druppelirrigatie, is goed zichtbaar hoe deze techniek zorgt voor een gelijkmatige en rustige vochtaanvoer naar de wortelzone – duidelijk subtieler dan bij haspelberegening. Dit kan gunstig zijn voor de plantgezondheid, bijvoorbeeld door minder stress of een lagere kans op bodemgebonden ziekten zoals fusarium. Samen met Delphy-adviseur Niek Vedelaar werd in het veld een kuil bekeken, waarin hij liet zien hoe het vocht zich onder de driptapes geleidelijk en gericht verspreidt.

Toch is druppelirrigatie geen eenvoudige techniek. Het systeem vraagt om goed water, een stabiele stroomvoorziening, en een zorgvuldige aanpak. Zeker in combinatie met fertigatie is het advies: begin niet te groot en niet te ingewikkeld. Verder is een goede basisbemesting essentieel. Ook het financiële plaatje vraagt aandacht: met kosten die kunnen oplopen tot zelfs €3.000 per hectare moet er, bij een uienprijs van 15 cent per kilo, een meeropbrengst van 20 ton worden gerealiseerd om uit de kosten te komen. In tegenstelling tot een haspel zijn er bij druppelirrigatie tijdens het seizoen geen flexibele kosten-batenafwegingen meer te maken.

Na het rooien van de uien zal een groenbemester worden gezaaid en direct daarna zullen er in de objecten peilbuizen worden geplaatst. Hieruit zullen in november en januari grondwatermonsters worden genomen. De resultaten van dit derde projectjaar worden vervolgens in de eerste maanden van 2026 via de website en waarschijnlijk ook tijdens een afsluitende bijeenkomst gedeeld.

Belang voor de regio

De proeven sluiten aan op de toenemende behoefte aan precieze en efficiënte water- en nutriëntenbenutting. Dat is niet alleen belangrijk voor de bedrijfsvoering van de teler, maar ook voor de waterkwaliteit in de regio. Nitraatuitspoeling vormt nog altijd een knelpunt in gebieden met intensieve teelten, zoals in Flevoland.