Stand van zaken project Zoetwaterbeschikbaarheid
10-04-2025
Alweer even geleden, in 2024, besprak Waterschap Zuiderzeeland samen met vertegenwoordigers uit de agrarische sector, natuurterreinbeheerders en gemeenten, de huidige en mogelijk toekomstige problemen en kansen op het gebied van Zoetwaterbeschikbaarheid. Op basis van deze input voerde het Waterschap verkennende onderzoeken uit, die hebben geleid tot het huidige bestuursvoorstel. Ook stelden ze een Uitvoeringsprogramma Zoetwaterbeschikbaarheid op, om de komende jaren structureel aan dit thema te werken. Het waterschap ging aan de slag met het opzetten van twee pilots: Zicht op Zout en Eendentocht-Meerkoetentocht.
Pilot 1 Zicht op Zout
In delen van Flevoland ondervinden agrariërs last van het zoutgehalte in oppervlaktewater en grondwater. In het algemeen is de verwachting dat problemen met betrekking tot verzilting in de toekomst vaker ervaren zullen worden. In droge periodes kiest een agrariër regelmatig (uit nood) om met het zoutere water te beregenen om het gewas ‘te redden’. Het beregenen met het zoute water kan leiden tot een verslechtering van de bodemkwaliteit en schade aan gewassen.
Pilot Zicht op Zout gestart
Waterschap Zuiderzeeland meet momenteel de zoutgehaltes wel in de tochten en vaarten, maar niet in de kleinere en doodlopende watergangen van het watersysteem. Om beter zicht te krijgen op de zoutgehaltes in kleinere watergangen, ging afgelopen winter de pilot Zicht op Zout van start. De pilot is niet alleen opgezet om beter inzicht te krijgen in het zoutgehalte (EC/EGV), maar ook om inzicht te krijgen in de samenstelling van het zout. Daarnaast is het doel van de pilot om kennis rondom het thema verzilting in Flevoland op te doen en te verspreiden onder agrariërs. Al deze inzichten bieden houvast bij het opzetten van mogelijke oplossingsrichtingen.
'Het idee is om de zoutgehaltes in de kavelsloten te laten meten door de agrariërs zelf’
Wat houdt de pilot in?
Het idee is om de zoutgehaltes in de kavelsloten te laten meten door agrariërs zelf, met een focus op de kavelsloten in gebieden met hoge zoutgehaltes. Het gaat om het gebied zuidwest NOP, gebied tussen Swifterbant en Lelystad, Eendentocht-Meerkoetentocht en Zuidelijk Flevoland.
BoerenNatuur Flevoland begeleidt de deelnemers
Begin van 2025 kregen de deelnemers uitleg over de pilot, het gebruik van de EC-meter en de bijbehorende app. Dit gebeurde door BoerenNatuur Flevoland. Ook wordt het meetplan per agrariër ontworpen en toegelicht. Hierna gaan de agrariërs zelf geregeld zoutgehaltes meten in 2025 en 2026. Agrariërs uit een focusgebied komen regelmatig bij elkaar in een studiegroep om ervaring en kennis uit te wisselen. Begin 2027 zijn de resultaten geanalyseerd en wordt de opgedane kennis en ervaring gedeeld. Op basis hiervan worden er aanbevelingen gedaan voor maatregelen en/of handelingsperspectieven.
Zoutgehalte bepalen met de EC-meter.
Pilot 2 Eendentocht-Meerkoetentocht
In het deelgebied Eendentocht-Meerkoetentocht zijn we in gesprek met 23 agrarische ondernemers over het opstarten van een pilot Water vasthouden. In dit gebied met een diep waterpeil en zoute kwel, is de nood hoog om met zoetwaterbeschikbaarheid aan de slag te gaan. In nauwe samenwerking met de agrariërs werken we in stappen toe naar een praktijkpilot. Het voorstel ligt momenteel voor bij het Algemeen Bestuur van het waterschap.
Water vasthouden
In het deelgebied Eendentocht-Meerkoetentocht onderzoeken we samen in de praktijk of we het regenwater in de bodem vast kunnen houden, door geleidelijk het peil in de tocht (Eendentocht) of kavelsloten (Meerkoetentocht) op te zetten met één of meerdere stuwen. Deze maatregel moet leiden tot een kleinere behoefte aan beregening. Vanaf het voorjaar tot en met de zomer gaan we met actief en adaptief peilbeheer aan de slag. Het is een unieke pilot voor de polder en daarbuiten.
‘We onderzoeken of we het regenwater in de bodem vast kunnen houden’
Fijne samenwerking
Het initiatief is door de agrariërs in het gebied zelf genomen. Wij ondersteunen ze met onze water- en bodemkennis en denken mee over de inhoud van het voorstel. De samenwerking met de deelnemers is goed en constructief en dat leidde uiteindelijk tot een mooi voorstel.
Nog werk te doen
Voordat we tot uitvoering komen, gebruiken we dit jaar om risico’s, ontwerp van de stuwen en effecten op het milieu in kaart te brengen. Ook maken we duidelijke afspraken over het te volgen waterbeheer. Dit is ook voor ons best spannend! Het is een mooi voorbeeld hoe we in samenwerking problemen kunnen aanpakken.
Opzetten peil in de Eendentocht.
